Uykunun insan beyni için önemli olduğu uzun bir süredir bilinmektedir. Ayrıca, ışığın sadece görme işleviyle değil, aynı zamanda duygusal durum gibi diğer alanlarda da etkili olduğunu biliyoruz. Ancak, bu süreçlerin beynimizde nasıl gerçekleştiği hala büyük ölçüde bilinmemektedir.

Belçika'daki Liege Üniversitesi'nden bir ekip, ultra yüksek alanlı 7 Tesla manyetik rezonans görüntüleme (MRI) kullanarak REM uykusunun (rüyaların en yoğun görüldüğü uyku aşaması) kalitesinin, "locus coeruleus" adı verilen bir beyin çekirdeğinin aktivitesiyle ilişkili olduğunu gösterdi. Bu küçük beyin çekirdeği, yaklaşık 2 cm uzunluğunda ve beyin sapının altında yer almaktadır.

"Locus coeruleus," Latince'de "mavi nokta" anlamına gelir ve adını otopside mavi renkte görünmesinden alır. Bu çekirdek, nöromodülatör olarak bilinen noradrenalin adlı bir kimyasalı beyin hemen hemen her bölgesine (ve omuriliğe) salgılar. Noradrenalin, sadece nöronları uyandırmak ve uyanık tutmakla kalmaz, aynı zamanda hafıza, duygusal işlem, stres ve anksiyete gibi bir dizi bilişsel süreç için de önemlidir.

Uykunun başlaması ve REM uykusuna izin verilmesi için bu çekirdeğin uyarıcı aktivitesinin azalması gerekmektedir. Üniversitenin araştırmacılarından Gilles Vandewalle, "Bu, REM uykusunun noradrenalin olmadan çalışmasına, uyku sırasında sinapsların ayırt edilmesine ve yeni deneyimlerle dolu yeni bir güne olanak sağlamasına yardımcı olur" dedi.

Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar, bu küçük çekirdeğin uyku ve uyanıklık için gerekliliğini göstermiştir. Ancak insanlarda, çekirdeğin küçük boyutu ve derin konumu nedeniyle doğrudan gözlemlemek zordur. Araştırmacı Ekaterina Koshmanova, "7 Tesla MRI'nin daha yüksek çözünürlüğü sayesinde, çekirdeği izole edebildik ve uyanıkken basit bir bilişsel görev sırasında aktivitesini ölçebildik. Bu sayede locus coeruleus'un reaktifliğinin arttıkça uykunun kalitesinin düşük olduğunu ve REM uykusunun daha az yoğun olduğunu gösterdik" dedi.

Bu etki, 18-30 yaş arasındaki genç yetişkinlerde değil, sadece 50-70 yaş arasındaki katılımcılarda görüldüğü için yaşla ilişkili olabilir. Bu sonuçlar, yaşlandıkça bazı insanların neden uykusuzluk yaşadığını açıklayabilir. Ayrıca, bu bulgular gelecekteki çalışmalar için bir temel oluşturarak bu küçük çekirdeğin uyku sırasındaki aktivitesi ile uykusuzluk ve Alzheimer hastalığı arasındaki ilişkiye daha fazla ışık tutabilir.